چیلرها یکی از مهم‌ترین تجهیزات در سیستم‌های تهویه مطبوع و صنایع برودتی هستند. آن‌ها وظیفه دارند با گرفتن گرما از آب، آب سرد تولید کنند تا در سیستم‌های سرمایشی مانند فن‌کویل یا هواساز استفاده شود.
اما چیلرها انواع مختلفی دارند که دو نمونه رایج آن، چیلر تراکمی و چیلر جذبی است. در این مقاله به بررسی کامل تفاوت‌های این دو سیستم می‌پردازیم تا انتخاب راحت‌تری داشته باشید.
چیلر تراکمی چیست؟
چیلر تراکمی بر اساس فشرده‌سازی گاز مبرد توسط کمپرسور کار می‌کند. مبرد در سیکل تبرید متراکم شده و با گرفتن گرما از آب، آن را خنک می‌کند.
انواع چیلر تراکمی:
• چیلر تراکمی هواخنک (Air-Cooled Chiller)
• چیلر تراکمی آب‌خنک (Water-Cooled Chiller)
مزایای چیلر تراکمی:
• راندمان بالا در شرایط مختلف
• ابعاد کوچکتر نسبت به چیلر جذبی
• قابلیت کارکرد در ظرفیت‌های متنوع
معایب چیلر تراکمی:
• مصرف بالای برق به دلیل وجود کمپرسور
• نیاز به نگهداری دقیق‌تر از کمپرسور و قطعات مکانیکی
چیلر جذبی چیست؟
چیلر جذبی بر اساس واکنش شیمیایی و جذب حرارت کار می‌کند و به جای کمپرسور از یک مولد حرارتی (ژنراتور) استفاده می‌کند. در این سیستم معمولاً از جفت سیال آب و لیتیوم بروماید (LiBr) یا آمونیاک و آب استفاده می‌شود.
منابع انرژی چیلر جذبی:
• بخار
• آب داغ
• شعله مستقیم (Direct Fired)
مزایای چیلر جذبی:
- مصرف برق بسیار پایین (فقط برای پمپ‌ها)
- صدای کمتر به دلیل نبود کمپرسور
- استفاده از انرژی‌های مازاد مانند بخار یا آب گرم
معایب چیلر جذبی:
- راندمان کلی پایین‌تر نسبت به چیلر تراکمی
- نیاز به آب خنک‌کننده (Cooling Tower)هزینه اولیه بالاتر
سیکل تبرید چیلر تراکمی (Compression Chiller Cycle)
چیلر تراکمی بر پایه سیکل تبرید تراکمی بخار (Vapor Compression Cycle) کار می‌کنه. اجزای اصلی: کمپرسور، کندانسور، شیر انبساط، اواپراتور.
مراحل سیکل:
1.کمپرسور (Compressor)
• مبرد در حالت بخار کم‌فشار وارد کمپرسور میشه.
• کمپرسور فشار و دمای مبرد رو بالا می‌بره.
• خروجی کمپرسور → بخار داغ و پرفشار.
2. کندانسور (Condenser)
• مبرد داغ وارد کندانسور میشه و با هوا یا آب خنک میشه.
• حرارت مبرد به محیط دفع میشه.
• مبرد از حالت بخار داغ → مایع پرفشار (Subcooled Liquid).
3.شیر انبساط (Expansion Valve)
• مایع پرفشار از شیر انبساط عبور می‌کنه.
• افت فشار ناگهانی → دمای مبرد کاهش پیدا می‌کنه.
• مخلوط مایع-بخار کم‌فشار وارد اواپراتور میشه.
4.اواپراتور (Evaporator)
• آب چیلر از طریق لوله‌های اواپراتور عبور می‌کنه.
• مبرد گرمای آب رو می‌گیره و تبخیر میشه.
• خروجی: آب سرد + بخار کم‌فشار مبرد.
🔁 این بخار دوباره وارد کمپرسور میشه و سیکل ادامه پیدا می‌کنه.
📌 ویژگی: مصرف برق بالا (به خاطر کمپرسور)، راندمان بالا.
🔹 سیکل تبرید چیلر جذبی (Absorption Chiller Cycle)
چیلر جذبی به جای کمپرسور از یک فرآیند شیمیایی جذب و مولد حرارتی استفاده می‌کنه. اجزای اصلی: ژنراتور (مولد حرارتی)، کندانسور، اواپراتور، ابزوربر (جذب‌کننده).
معمولاً جفت سیال کاری:
• آب + لیتیوم بروماید برای سرمایش آب
• یا آمونیاک + آب
مراحل سیکل (با آب و لیتیوم بروماید):
1. اواپراتور (Evaporator)
• مشابه تراکمی، مبرد (آب) در فشار پایین تبخیر میشه.
• تبخیر آب باعث خنک شدن آب سیستم (آب چیلد) میشه.
2. ابزوربر (Absorber)
• بخار آب مبرد وارد ابزوربر میشه.
• در اینجا محلول لیتیوم بروماید (جاذب) بخار آب رو جذب می‌کنه.
• واکنش گرمازا هست → گرما توسط آب برج خنک‌کننده دفع میشه.
3. پمپ و ژنراتور (Pump & Generator)
• محلول غلیظ‌شده LiBr توسط پمپ به ژنراتور میره.
• در ژنراتور، حرارت ورودی (بخار، آب داغ یا شعله مستقیم) به محلول داده میشه.
• بخار مبرد (آب) جدا میشه و محلول رقیق دوباره به ابزوربر برمی‌گرده.
4. کندانسور (Condenser)
• بخار مبرد از ژنراتور وارد کندانسور میشه.
• توسط برج خنک‌کننده سرد میشه → به مایع تبدیل میشه.
5. شیر فشارشکن (Expansion Valve)
• مبرد مایع از کندانسور به اواپراتور میاد.
• افت فشار → دما کاهش → مبرد وارد اواپراتور میشه.
🔁 این سیکل دوباره تکرار میشه.
📌 ویژگی: مصرف برق ناچیز (فقط پمپ‌ها)، اما راندمان پایین‌تر و نیاز به منبع حرارت.
| ویزگی | چیلر تراکمی | چیلر جذبی |
| منبع انرژی | برق | حرارت (گاز،بخار،آب داغ) |
| مصرف برق | زیاد | بسیار کم |
| راندمان انرژی | بالاتر | پایین تر |
| ابعاد دستگاه | کوچکتر | بزرگتر |
| هزینه اولیه | کمتر | بیشتر |
| هزینه نگهداری | متوسط | زیاد |
| صدای کارکرد | بیشتر (به دلیل وجود کمپرسور) | کمتر |
| کاربرد اصلی | ساختمان ها و پروژه های کوچک و بزرگ | صنایع، نیروگاه ها و پروژه های بزرگ منبع حرارتی |
دیدگاه خود را بنویسید